De Veteraan

Ik speelde de laatste ronde op bord 83 tegen Dhr. Meszaros - een 83 jaar oude CM. We zaten ruim op tijd achter het bord en hadden daardoor even tijd voor een praatje. Ik vond de man meteen sympathiek. Hij was van oorsprong een Hongaar. Zijn rating was iets gezakt, maar nog een respectabele 2109. Ik zei hem dat ik het knap vond dat hij gezien zijn leeftijd nog zo goed schaakte. Hij dacht de op een na oudste deelnemer aan dit toernooi te zijn. Dat klopt niet: de Nederlander Niek Oud van VAS is 87 en Dhr. Cajkovski is met 89 jaar de oudste schaker. Deze laatste wordt ook ieder jaar bij de derde ronde samen met de jongste deelnemer naar voren geroepen om een kleine attentie in ontvangst te nemen (zie foto). Niek Oud speelt overigens ook nog steeds op een zeer behoorlijk nivo. Dhr. Meszaros merkte op dat partijen wel lang duren en dat hij dat moeilijk volhoudt.


Michiel Harmsen – Ignac Meszaros
Bad Wiessee 2014, ronde 9

1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 4.cxd5 Pxd5 5.e4 Pxc3 6.bxc3 Lg7 7.Pf3 c5 8.Tb1 0–0 9.Le2 Pc6 10.d5 Pe5 11.Pxe5 Lxe5 12.Dd2 Da5
Hier wijkt Dhr. Meszaros af van de huidige theorie, die 12. .. e6 voorschrijft. Wit krijgt nu een klein voordeeltje. Na afloop van de partij lichtte hij toe dat hij niet meer zo op de hoogte was van de huidige theorie, die ook in deze variant in de loop der jaren is veranderd.
13.Tb3 e6 14.f4 Lg7 15.Ta3?!
Geen slechte zet, maar niet de beste volgens ‘het beest’, dat 15.d6 aanbeveelt.
15. .. Dd8 16.c4 e5 17.Lb2 exf4!
Hier schrok ik wakker en realiseerde meteen dat Dh4+ dreigde. Ik had dus geen tijd op de loper op g7 te ruilen want na 18.Lxg7 Dh4+ 19.g3 fxg3 is er geen tijd om de loper te redden vanwege het vernietigende aftrekschaak g2+! Ik nam een lange denkpauze van ongeveer 25 minuten. Ik zocht eerst naar mogelijkheden de pion op f4 terug te winnen, maar realiseerde me al snel dat dit lastig werd. Hij kon gemakkelijk gedekt worden door g5. Ook bedacht ik dat wit een sterk centrum kon krijgen met e5, maar dat e5 wel moeilijk te behouden was.
18.h4?
Deze zet voorkomt g5. Hij dreigt ook met h5 de zwarte koningsstelling te ontwrichtten. De zet verraste mijn tegenstander zichtbaar. Tijdens de analyse achteraf met Jan Krans erbij twijfelden wij niet aan deze zet. De computer deed dat wel en geeft zwart nu groot voordeel. Wit had zijn voordeel kunnen behouden met 18.0–0 Lxb2 19.Dxb2 g5 20.e5 Te8. De pion achterstand wordt ruimschoots gecompenseerd door het sterke centrum en de ontwikkelingsvoorsprong.
18. .. Lxb2 19.Dxb2 f6?
Dit is te passief. Gewoon 19. .. Te8 20. e5 De7 zou zwart groot voordeel geven omdat e5 niet te houden is.
20.Tf3 Dd6 21.g3?!
Een dappere poging om tegenspel te krijgen, maar volgens de computer wel wat overmoedig. Het doel is de f-lijn te openen.
21. .. fxg3 22.0–0!
Dat was het plan! Nu gaat f6 er aan en kan wit vervolgens e5 doordrukken. Pion g3 dacht ik later wel een keer terug te winnen. Ik vermoed dat zwart dat ook dacht, want hij offert deze pion in het vervolg meteen terug om de koning naar voren te lokken. Dat was echter geen goed plan. De witte koning blijft veilig staan en het kost wit nu geen tempi om deze pion terug te winnen. Had de pion op g3 gestaan dan was het binnendringen van de zwarte dame op h3 een vervelende dreiging geweest die zwart het betere spel geeft.
22. .. g2? 23.Kxg2 Lg4?
Zwarts laatste kans op gelijk spel was 23. .. Dd7. Slaan op f6 is dan niet goed vanwege het binnenvallen van de dame op h3. Nu staat wit gewonnen.
24.Txf6 Dd7 25.Kg3
Wit blijft gewonnen staan, maar 25.Txf8+ Txf8 26.Txf8+ Kxf8 27.Dh8+ Kf7 28.Dxh7+ was beter.
25. .. Lxe2 26.Dxe2 Txf6
Hier stond Dhr. Meszaros op van achter het bord en bleef daar even staan. Hij lichtte toe dat hij kramp had. Hij zat ook al bijna 3 uur onafgebroken achter het bord.
27.Txf6 Kg7 28.e5
Eindelijk staat die pion op e5. Wit heeft nu alles wat hij wilde: een sterk centrum met twee verbonden vrijpionnen en de f-lijn. Deze dominantie voorkomt ook dat zwart tegenspel heeft tegen de wat tochtige witte koning.
28. .. b6 29.Df3 Te8 30.Df4 b5
Hier beende Dhr. Meszaros met nog 5 minuten op de klok gehaast weg. Het was me meteen duidelijk dat hij hoge nood had. Hoewel ik mijn volgende zet al klaar had heb ik gewacht tot hij van het toilet terug was alvorens deze uit te voeren. Ik had weliswaar nog maar 15 minuten, maar vond dat genoeg om deze eenvoudig gewonnen stand uit te spelen. Na ongeveer 5 minuten kwam Dhr. Meszaros gehaast terug lopen. Toen ik zag dat hij al zoekende ons bord voorbij liep wenkte ik naar hem en wachtte even totdat hij weer rustig zat voordat ik mijn zet speelde. Ik vond de situatie opmerkelijk omdat het getuigde van vechtlust van deze oude man. Anderzijds was het wat naïef, want het was spoedig mat.
31.e6 Dc8 32.Tf7+ 1–0

Na afloop complimenteerde Dhr. Meszaros me met mijn goede spel. Samen met Jan Krans hebben we de partij nog geanalyseerd. Hij vroeg om aan te geven waar hij nu fouten had gemaakt. Van zo een vraag houd ik erg. Niet de analyse gebruiken om alsnog te bewijzen dat je een betere schaker bent maar je kwetsbaar en leergierig opstellen, ook op je 83^e! Ik denk dat deze mentaliteit er toe bijdraagt dat deze man op hoge leeftijd nog zo goed schaakt. Zoals vaker had ik ook bij deze oude man enige moeite met mijn winst. Het voelde als vadermoord. Achter het schaakbord ben ik liever kindermoordenaar, daar heb ik geen moeite mee.